Pozytywne przesłania symboliki dywanów orientalnych dla twojego domu

Od najdawniejszych czasów symbolika w dywanach była blisko związana z chęcią wpłynięcia na los i życzenia szczęścia. Polegała na używaniu znaków, które uważane były za posiadające szczególne znaczenie a zarazem moc. Większość symboli, które wplatano w projekty dywanów była związana z tym, że dywany były przeznaczone do użytku w domach i świątyniach, czyli tam gdzie ludzie spędzają dużo czasu i gdzie powinni czuć się bezpiecznie oraz gdzie powinien towarzyszyć im dobrobyt.

Na czym polega symbolika w dywanach?

Wiele artystów-tkaczy w projektach swoich ręcznie tkanych dywanów wykorzystywało symbole, które miały zapewnić dobrobyt i zdrowie rodziny, pozytywnie wpłynąć na jej los oraz zapewnić ciągłość danego rodu. Z czasem, każdy symbol zaczął ewoluować i nabierać nowych znaczeń, często połączonych z obecnością innego symbolu, tak że oba razem zaczęły znaczyć coś innego (na przykład Feniks i Smok w symbolice Chińskiej oznaczały parę Cesarską). Większośc symboli początkowo miało tylko znaczenie pozytywne, pełne nadziei na wspaniałą przyszłość, a które później zaczęły także oznaczać ochronę przed nieszczęściami i złymi siłami.

Często ochronne symbole zniekształcano i ukrywano tak, żeby nie były oczywiste, a dzięki temu żeby działały nie przykuwając uwagi. Niektóre z nich dziś można odczytać tylko dzięki luźnym powiązaniom i ich historii ewolucji, dlatego, że stały się szczątkowe i są dziś już tylko sugestią symbolu, raczej niż znakiem, z którego jednoznacznie można odczytać znaczenie. Tyczy się to głównie najdawniejszych i najbardziej pierwotnych symboli.

Wśród artystów tkaczy używana jest też często jasna i bardziej nowoczesna symbolika związana z kolorami, religią oraz bardziej bezpośrednimi powiązaniami. Kwitnące kwiaty mogą oznaczać nowe życie, złoto dobrobyt a wschodzące słońce nowy początek.

Symbolika kolorów dywanów Perskich

Tradycyjne metody barwienia dywanów polegały na naturalnych składnikach, które często było trudno dostać gdyż ich dopływ był ograniczony a dostawy kontrolowane. Przez to były cenne i dość rzadkie. Dlatego też niektóre odcienie, takie jak czerwień oznaczały wysoką pozycję w społeczeństwie i używano ich tylko w bogatych domach, co z czasem nadało im szczególne znaczenie w danej kulturze. Dodatkowo nakłada się na to uniwersalna symbolika kolorów, która jest wynikiem wspólnych ludzkich doświadczeń dzięki, którym w wielu kulturach podobne kolory, występujące w naturze w podobnych kontekstach miały podobne znaczenie.

Czarny - to kolor, który wywołuje silne emocje oraz kojarzy się z elegancją. Często używa się go jako koloru uzupełniającego, który podkreśla znaczenie innych kolorów i uwydatnia wzory.

Niebieski - to ulubiony kolor większości ludzi, który kojarzy się z niebem i oceanem. Przez te skojarzenia symbolizuje on zaufanie oraz stałość, coś co pozostaje niezmienne. Symbolizuje on szczerość i wiarę, a także tajemną wiedzę i dogłębne zrozumienie - jest to kolor symbolizujący myślicieli oraz mądrość.

Brązowy - symbolizuje on stałość i stabilizację oraz porządek, a jako kolor ziemi jest kojarzony ze wszystkim co naturalne i co rośnie i się rozwija.

Zielony - to kolor, który kojarzony jest z pokojem oraz naturą. Pozwala on domownikom na relaks i wzmaga uczucie harmonii. Powiązany jest z nadzieją, odnową i rajem.

Pomarańczowy - to kolor ciepła i energii, kojarzony ze słońcem, owocami i życiem.

Żółty- symbolizuje bogactwo oraz dobre zdrowie. Jest używany żeby nadać dywanom elegancji i przepychu. W niektórych kulturach symbolizował też słońce i przez to był używany w dywanach przeznaczonych dla władców.

Czerwony - to kolor pełen energii, który zachęca do działania. Symbolizuje siłę, władzę i fortunę. W projektach dywanów używa się go często z umiarem, ze względu na koszt produkcji naturalnych barwników.

Biały - to kolor czystości i cnót. Symbolizuje on prostotę i dobre intencje.

Złoty i srebrny - w dywanach przeznaczonych dla władców i do świątyń czasem też wplatało się nici złota lub srebra, które miały nadawać im wartości oraz świadczyć o ich szczególnym pochodzeniu.

Symbolika dywanów orientalnych

Użycie symboli w dywanach orientalnych jest ściśle związane z wierzeniami i tradycjami społeczeństw, gdzie te dywany powstały. Dywany orientalne powstają w kontekście bogatej tradycji pełnej motywów i symboli społecznych oraz religijnych, które sprawiają że dywany te stają się świadectwami historii oraz nośnikami pozytywnych znaczeń tradycyjnych symboli. 

Symbolika roślin

Ogród - motyw ogrodu, szczególnie widzianego z lotu ptaka, a czasem w postaci kafli lub diamentów z kwiatami w centrum symbolizuje raj. Motyw ten był wykorzystywany przy tkaniu dywanych orientalnych żeby przenieść piękno ogrodów do wnętrz domów.

Cyprys - drzewa te są wiecznie zielone i pośrednio symbolizują życie wieczne, dzięki swoim powiązaniom z drzewem życia, które też jest ważnym symbolem oznaczającym raj. Cyprysy to najbardziej popularne drzewa występujące w perskich ogrodach, dlatego też są popularnym motywem.

Dodatkowo, wśród symboli roślinnych ważne są też Lilie oraz Kwiat Lotosu, oznaczające czyśtość, Bambus, który oznaczał honor i bogactwo, chryzantemy przepowiadające długie życie oraz Owoce Granatu, świadczące o płodności. Wieżba płacząca oznaczała metytację, oraz Peonie mówiące o dobrobycie i wysokiej randze.

Symbole zwierzęce

Wielbłąd - symbol ten symbolizuje siłę i wytrzymałość, a także bogactwo. Jest to związane z tym, że wielbłądy potrafią przeżyć w bardzo trudnych warunkach oraz same w sobie są skarbem dzięki swoim unikalnym cechom.

Papugi - te ptaki, często występujące w raju jako symbol mają na celu chronić dom i domowników.

Tarantula - chroni przed złym losem.

Ryby - symbolizują bogactwo i dobrobyt.

Symbole zwierzęce często ściśle połączone są z postrzeganiem zwierząt przez spłeczeństwa, dlatego też Koń oznacza prędkość, Pies oznacza ochronę ważnych miejsc, Słoń potęgę podczas gdy Lew symbolizuje zwycięstwo. Czasem jednak znaczenie symbolu jest trudniejsze do wyjaśnienia: zarówno Nietoperze jak i Motyle oznaczają szczęście, Kraby wiedzę, Pawie boską ochronę a Żurawie długie życie.

Symbole mityczne

Smok - to ważny symbol, gdyż chińskie smoki według legend chroniły Drzewo Życia. Dodatkowo, przynoszą one dobre wieści i ochraniają domowników zapewniając im szczęście i dobrą passę.

Feniks - jest symbolem odrodzenia, ale w parze ze smokiem oznacza Cesażową.

Inne symbole

Wazon - szczególnie duży, u dołu dywanu symbolizuje początki świata, który powstał z pustki i dzieli się z nami teraz swoją obfitością.

Lampa - oznacza wiarę.

Oko - symbol, który w dzisiejszych dywanach został uproszczony do postaci dwóch rombów, albo kwadratu z okręgiem w środku,  to symbol ochronny, który ma za zadanie chronić domowników przed złym losem i negatywnymi życzeniami.

Dywany opowiadają historie

Każdy dywan opowiada unikalną historię, na którą składają się elementy symboliki oraz motywy wykorzystane przez artystę-tkacza. Tradycyjne znaczenie symboli łączy się z ich dzisiejszym rozumieniem i interpretacją, które wpływają na ich odbiór oraz wspólnie wpływają na przesłanie projektu dywanu.

Zachęcamy do obejrzenia filmu, który przedstawia znaczenie symboliki dywanów perskich: